HOMO NARRANS, İnsan Niçin Anlatır? İsmail GEZGİN

 

İsmail Gezgin, internetteki sohbetleriyle tanıdığım bir bilim insanı, arkeolog, akademisyen ve yazar. Kendisini tanıdıktan hemen sonra kitaplarını edinmeye çalıştım ama hemen hepsinin baskısı tükenmişti ve bir ikisinin pdf’ini okumak zorunda kaldım, bir görüştüğümüzde bunu kendisine de söylemiştim, bir kez de buradan özür diliyorum. Aynı görüşmemizde Homo Narrans üzerine çalıştığını ve yakında çıkacağını söylemişti. Biraz geç olsa da nihayet geçtiğimiz Ekim ayında Redingot Kitap’tan çıktı ve hemen edindim.

Kendisi de çok iyi bir hikâye anlatıcısı olan Gezgin, Homo Narrans’ta insanın hikâye anlatıcılığının binlerce yıllık tarihinin izini sürüyor ve “İnsan niçin hikaye anlatır?” sorusunun cevabını arıyor. İnsanın mağarasından çıkıp, insan donuna girmesiyle birlikte kaybettiği anlamı arayışının nedeni olarak bilinmezin peşine düşmesini ve bilmediğini bildiği anda bilmediğine bir anlam vererek onu bilinir kılma çabasını görüyor ve buna pek çok açıdan aydınlatıcı açıklamalar getiriyor. İnsanoğlunun binlerce yıldır, çok farklı coğrafyalarda ve kültürlerde aynı evrensel mitleri hala anlatıyor oluşunun nedenselliğini de açıklamaya koyuluyor.   

Kitabın özeti olarak yukarıdaki paragrafı söyleyebiliriz. Benim çıkardığım bir başka anlam da insanoğlunun hala çok ama çok ilkel olduğuydu. Kitabın içinden o kadar çok not aldım, o kadar çok satırın altını çizdim ki, bu yazıya sığması mümkün değil. Özellikle insanın hikaye anlatıcılığı ile anlam arayışı, kendini hayvandan ayırarak kimlik inşası, dil aracılığıyla kurduğu toplumsal bağı ve bu bağın bireysel olanı yok edişi, tarım toplumuna geçiş ile birlikte tanıştığı mutsuzluğu ele alışı ve bu konulara getirmiş olduğu açıklamaları dikkatle ve özenle okunup anlaşılmaya değer konulardandı. 

Bilinmeyeni ve bilinmeyecek olanı bilmenin peşine düşeniniz varsa özellikle tavsiye ederim. İyi okumalar dilerim.